AK Parti’den “yapay zekanın etki boyutu” çalışması

AK Parti Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ömer İleri, yapay zekanın toplum üzerindeki etkilerini düşünmek ve bunlar üzerine siyaset inşa etmek durumunda olduklarını söyledi.

Yapay zekanın etki boyutu ile bu kapsamda olası olumlu ve olumsuz kırılmalarını araştıran İleri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki hükümetin, bir yandan güncel konuları yönettiğini, diğer yandan da geleceği ihmal etmeden süreci yönettiğini ve vizyon geliştirdiğini kaydetti.

Yapay zekanın etkilerini örneklerle anlatan İleri, “Olumlu olarak baktığımız zaman; bu teknolojiler katma değeri daha düşük meslek gruplarının çalışmalarını otomatikleştirip insanları katma değeri daha yüksek yerlere yönlendirecek. Olumsuz bakış açısı ise şu: Bunu doğru yönetmezsek işsizlik problemi olabilir veya ‘teknolojik işlevsizlik’ dediğimiz, kişinin kendisini güncel teknolojiler içerisinde bir yere konumlayamaması durumu olabilir.” diye konuştu.

Yapay zekanın olası sonuçlarına değinen İleri, yapay zekanın, doğru tasarlanırsa ve kullanılırsa “adalet” kavramını daha da somutlaştırabileceğini dile getirdi.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı İleri, “Çünkü yapay zeka, insan zihninin fark edemediği bazı ilişkileri fark eder. Bu süreci iyi yönetmezsek tamamen verilerle beslenen bu yapay zeka sistemleri bizi öyle bir noktaya getirebilir ki ‘veri öyle diyorsa adaletli olan budur…’ Bu da bir risk. Bu tamamen tasarımı doğru yönetmekle ilgili; nasıl kullandığımızdan ziyade doğru tasarlanmasıyla ilgili.” değerlendirmesinde bulundu.

Yapay zekanın olası bir diğer sonucunun ise adi suçların, sahtekarlıkların azalması olabileceğini kaydeden İleri, öte yandan dezenformasyonun artabileceğini, çünkü yapay zeka destekli dezenformasyonun “çok daha ikna edici” olabileceğini aktardı.

İleri, yapay zekanın hesap verebilirliği azaltabileceğine de dikkati çekerek, “Diyelim ki yapay zeka destekli bir cihazda sıkıntı oldu; bunun sorumlusu kim? Bu da ‘adalet’ kavramının altını oyabilir.” ifadesini kullandı.

Yapay zekanın toplumsal zihin kodlarını etkileyebileceğine de işaret eden İleri, “(Çalışkanlık) mefhumu eski değerini görmeyebilir. Zaten işi yapan sistemler var. ChatGPT’ye girip bir rapor yazdırabilir duruma gelirseniz belki eskisi kadar bilgili insanlar toplumda o karşılığı göremeyebilir.” görüşünü paylaştı.

Pozitif etkilerin, yapay zekanın kapsamı geliştikçe negatif etkilere dönüşebileceğine dikkati çeken İleri, “Bu akademik çalışmaların konusu. Önemli olan o altyapıyı oluşturup, bunu siyasi bakışla harmanlayıp ilgililere iletmek.” dedi.

“Yapay zekanın toplum üzerindeki etkilerini düşünmek ve bunlar üzerinde siyaset inşa etmek durumunda olduklarını” söyleyen İleri, “Zaten AK Parti’nin duruşu hep budur; günceli yönet ama geleceğe yönelik planlama yap, vizyon çiz.” sözlerini sarf etti.

“Türkiye’nin bu anlamdaki duruşu çok önemli”

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in yapay zeka konusunda bir danışma kurulu kurduğunu hatırlatan İleri, Tesla, SpaceX ve sosyal medya platformu X’in sahibi Elon Musk da dahil teknoloji liderlerinin yapay zeka konusundaki uyarılarına dikkati çekti.

Yapay zeka konusunun dünya çapında ele alınmaya başlayan bir konu olduğunu belirten İleri, “Türkiye’nin bu anlamdaki duruşu çok önemli. Türkiye insani duruşuyla örnek teşkil ediyor; teknoloji alanında da bu duruşu pekiştirerek devam ettirecektir.” diye konuştu. İleri, Türkiye Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nin konuyla ilgili kısımlarına vurgu yaptı.

Yapay zekanın olumlu ve olumsuz etkileri

Yapay zekanın etki boyutu ile bu kapsamda olası olumlu ve olumsuz kırılmalarını da incelediği çalışmasını beş ana başlıkta ele alan İleri, bunları, “Topluma ekonomik, operasyonel etkiler”, “Topluma yapısal etkiler”, “Güncel toplumsal değerler nezdinde etkiler”, “Toplumsal zihin kodlarına etkiler” ve “Varoluşsal etkiler” olarak belirledi.

Çalışmada, yapay zekanın topluma ekonomik olarak olası olumlu etkileri, “verimlilik artışı”, “ölçek artışı”, “kişiye özel hizmet”, “kişilerin katma değerli işlere yönelmesi” ve “yeni bilgilerin üretilmesi” olarak sıralanırken, test ve kalite kontrol kaynaklı süreçsel aksamalar ise olası olumsuz etki olarak belirtildi.

Yapay zekanın topluma yapısal etkilerinde, “katma değeri yüksek yeni mesleklerin oluşması” olası olumlu kırılmalar arasında gösterilirken; “teknolojik işsizlik ve teknolojik işlevsellik” olası olumsuz kırılmalar arasında yer aldı.

Yapay zekanın güncel toplumsal değerler nezdinde etkileri ele alındığında “adalet kavramının daha somut tanımlanabilmesi”, “yalan ve sahtekarlıkta azalma”, “adi suçlarda azalma” gibi başlıklar olası olumlu kırılmalar arasında yer bulurken; “önyargı ve ayrımcılığın artması”, “ahlaki çatışmalar”, “hesap verebilirliğin azalması”, “adalet kavramının yaralanması”, “dezenformasyon artışı” ve “özel hayatın ihlali”, olası olumsuz kırılmalar arasında sayıldı.

Yapay zekanın toplumsal zihin kodlarına etkilerinde, “felsefi alanlar ile sanat ve edebiyat alanında yeni açılımlar” olumlu kırılmalar arasında; “çalışkanlığın değer kaybetmesi”, “bilgi üretme kabiliyetinin değer kaybetmesi”, “mantık ve nedensellik yerine datacılık gelmesi”, “bireyin ön plana çıkması” ve “toplumsal dayanışmanın azalması”, olumsuz kırılmalar arasında gösterildi.

Yapay zekanın varoluşsal etkilerinde de olası olumlu kırılmalar arasında “hayat ve insan tasavvurunun değerler doğrultusunda güçlenmesi” yer alırken; olası olumsuz kırılmalar arasında “hayat ve insan tasavvurunun yozlaşması” yer buldu.